Việc tắt sóng 2G có ý nghĩa rất lớn trong phát triển kinh tế số của đất nước, song để thực hiện cũng là không hề dễ dàng. Thách thức lớn nhất của các nhà mạng là bài toán nguồn lực, chi phí hỗ trợ để người dân thực hiện chuyển đổi.
Các nhà mạng còn gặp nhiều khó khăn khi triển khai tắt sóng 2GBộ TT&TT cho biết, đến tháng 9/2024 sẽ tắt sóng 2G. Giấy phép tần số cấp cho các nhà mạng triển khai 2G sẽ hết hạn vào tháng 9/2024. Bộ sẽ quy hoạch lại, và các băng tần 1800MHZ, 1900MHz tới đây sẽ không phục vụ cho máy 2G Only. Ước tính sẽ có 15 triệu thuê bao trên cả nước phải chuyển đổi từ 2G sang 4G/5G.
Nhà mạng lớn Viettel còn "chật vật" suốt 4 năm ròng
Như vậy, chỉ còn gần 1 năm để các nhà nhà mạng “chạy đua” với kế hoạch này. Ông Nguyễn Quốc Khánh, Phó ban Công nghệ Tập đoàn VNPT nói rằng, việc thực hiện chuyển đổi còn nhiều khó khăn. "Rào cản lớn nhất trong việc tắt 2G là chi phí chuyển đổi sang công nghệ mới như truyền thông, rà soát cơ sở hạ tầng. Bên cạnh đó, kế hoạch hỗ trợ chuyển đổi cho khách hàng sang công nghệ mới cũng sẽ tốn rất nhiều chi phí như về nguồn lực. Ước tính lên đến hàng nghìn tỷ đồng", ông Nguyễn Quốc Khánh chia sẻ.
Đại diện Vietnamobile – ông Đào Hải Nam cũng đồng tình với ý kiến của VNPT và nêu khó khăn nhất là chi phí trong quá trình chuyển đổi.
Ông Đào Hải Nam cho biết, cho biết: "Việc loại bỏ 2G mang nhiều lợi ích cho khách hàng. Chúng tôi hiện ưu tiên tần số dùng cho 4G, loại bỏ dần 2G”.
Tuy nhiên, Vietnamobile vẫn còn lượng lớn đáng kể khách hàng sử dụng 2G, vì thế nhà mạng đề xuất sẽ tắt ở thời điểm thích hợp. "Dùng thiết bị 'cục gạch', nếu tắt sóng mà người dân chưa có điện thoại smartphone sẽ mất liên lạc thì rất là đáng tiếc", ông Nam nói.
Với Mobifone, ông Lê Mai Sơn, Phó ban Truyền thông Mobifone, ủng hộ chỉ đạo của Bộ TT&TT trong việc chuyển đổi từ mạng 2G lên 4G. Mobifone đã thực hiện tắt dần thuê bao 2G Only ở những nơi truy cập thấp, đồng thời có phương án đánh giá ảnh hưởng của người dân ra sao, cũng như có lộ trình cụ thể tiến tới cắt hẳn thuê bao 2G...
Tuy nhiên, ông Sơn cho rằng vẫn cần có thêm thời gian để thuyết phục người dân, bao gồm việc hạn chế những rào cản của công nghệ 2G truyền thống, và chuyển sang những công nghệ mới.
Ông Sơn cũng chỉ ra thực trạng: "Sau một thời gian triển khai ở một số tỉnh thành phố, đã có một số vướng mắc, như nhiều khách hàng nhận tin nhắn nhưng không đọc, cũng như không có đầy đủ thông tin để tiếp cận khách hàng, dẫn đến có một số khách hàng vẫn chưa nắm được thông tin. Điều này ảnh hưởng đến quyền lợi của khách hàng.
Ông Sơn cho rằng, để tiến tới tắt sóng 2G hoàn toàn, cần thực hiện đồng bộ toàn xã hội, cần có bắt nhịp từ cơ quan nhà nước, sau đó là các đơn vị viễn thông, báo chí, để trở thành một chiến dịch để người dân hiểu được đây là một sự nâng cấp, thay vì loại bỏ.
Trong khi đó, theo “ông lớn” Viettel Telecom, Phó Tổng Giám đốc Nguyễn Trọng Tính cho hay, việc chuyển đổi các khách hàng sử dụng mạng 2G lên 4G không phải diễn ra 1-2 năm gần đây, mà đã thực hiện từ khoảng 4 năm. Ông Tính cho biết, hiện nay, Viettel là nhà mạng đầu tiên đã chuyển đổi toàn bộ thuê bao 3G lên 4G thành công, chỉ còn 2% khách hàng sử dụng 3G.
Theo ông Tính, việc ngừng các công nghệ cũ, để lấy nguồn lực tập trung cho công nghệ mới sẽ đem lại giá trị lợi ích lớn về mặt kinh tế, nguồn lực cho các doanh nghiệp viễn thông.
Ngoài ra, Viettel cũng hỗ trợ dịch vụ 1 phần giá cước cho khách hàng, đưa giá dịch vụ 4G về mức rất thấp, tiệm cận, thậm chí còn thấp hơn dịch vụ 2G hiện nay, nhằm phù hợp với nhu cầu chi trả của khách hàng. Viettel cũng hỗ trợ đến 50% giá máy cho khách hàng chuyển đổi từ 2G lên 4G, bao gồm cả máy smartphone, feature phone.
Tuy vậy, Phó Tổng Giám đốc Viettel Telecom cũng thừa nhận, Viettel trong quá trình chuyển đổi khách hàng vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Khó khăn đầu tiên là về con số, khi số lượng thuê bao 2G của Viettel hiện là 15-16% là con số lớn, khối lượng phải làm còn nhiều.
Việc tắt sóng 2G 3G là thiết yếuXu hướng không thể đảo ngược
Bên cạnh đó, thực tế đối tượng khách hàng đang sử dụng 2G là đối tượng ở nông thôn, miền núi, khả năng tiếp cận thông tin còn khá thấp, tiếp cận các kênh chuyển đổi thấp, dẫn đến chuyển đổi dịch vụ khó hơn. Tiếp theo đó là rào cản về thu nhập. Đó là khi chuyển đổi lên smartphone, khả năng tiếp cận của khách hàng với nhóm sản phẩm này sẽ thấp hơn, khi khách hàng phải bỏ ra một khoản tiền, mặc dù nhỏ, để thay thế.
Một khó khăn nữa là vẫn có nhiều điểm bán thuê bao 2G cũ, không chính thống, dẫn đến khi khách hàng khi có nhu cầu mua mới, đã vô tình mua máy 2G…
Ở góc độ chuyên gia, ông Đoàn Quang Hoan, Tổng Thư ký Hội Vô tuyến Điện tử cho biết: "Việc tắt sóng 2G không phải là sáng kiến của Việt Nam, chúng ta đang bước theo xu hướng của thế giới. Đây là một chủ trương đúng đắn của Bộ TT&TT".
Ông Hoan cũng cho rằng, không có khái niệm Quốc gia tắt sóng 2G mà ở nhiều quốc gia, các nhà mạng mới là đơn vị quyết định thời điểm tắt sóng 2G, làm sao phù hợp chính sách thương mại, kế hoạch kinh doanh, thỏa thuận với người ta với khách hàng.
Theo đó, ông Đoàn Quang Hoan đưa ra 3 mục tiêu cơ bản cho việc tắt sóng 2G bao gồm: Tắt sóng 2G giúp người dùng sẽ loại bỏ dịch vụ chất lượng thấp; Giảm bớt chi phí khai thác, góp phần xã hội phát triển công nghệ xanh; Tắt 2G sẽ giải phóng băng tần công nghệ cũ, sử dụng công nghệ mới mang lại hiệu quả quan trọng, phù hợp với chuyển đổi số quốc gia.
Theo ông Nguyễn Phong Nhã, Phó cục trưởng Cục Viễn thông, Bộ TT&TT, việc dừng công nghệ nào trước xuất phát từ chính sách của Nhà nước, mong muốn người dân sử dụng công nghệ mới để tham gia mô hình dịch vụ tài chính công. Vì vậy, Bộ chủ trương đưa ra chính sách dừng công nghệ 2G và tiếp đến là 3G".
Theo ông Nguyễn Phong Nhã, Bộ TT&TT luôn luôn đồng hành với các doanh nghiệp, lắng nghe và hỗ trợ để thực hiện chủ trương của Bộ dừng thuê bao 2G. Tuy nhiên, để quá trình thành công, các nhà mạng cũng cần có những thống kê từ các quận, huyện ở mọi khu vực trên cả nước, từ đó có các phương án hỗ trợ người sử dụng ở một số vùng khó khăn chuyển sang công nghệ mới.
"Bộ TT&TT phối hợp cùng chính quyền địa phương, huy động nguồn hỗ trợ từ việc xã hội hoá để giúp đỡ người dân thuộc diện trong chính sách có thể chuyển đổi sang 4G một cách đồng bộ", ông Nguyễn Phong Nhã chia sẻ.
Bên cạnh đó, vấn đề đào tạo trong quá trình chuyển đổi đối với các đối tượng được hỗ trợ cũng rất quan trọng. Điều này giúp họ làm quen với công nghệ mới, giảm thiểu mất cước sử dụng dịch vụ không mong muốn, phát hiện và tránh vào các ứng dụng giả mạo.
